دستگاه هواساز ، دستگاه توزیع کننده هوای ورودی به محیط تهویه شونده بعد از فیلتر نمودن ، تنظیم دما و رطوبت ، کنترل سرعت و جهت آن است. هواساز به همراه دستگاه های سرمایشی مانند چیلر ، دستگاه های گرمایشی مانند بویلر و یا دستگاه های سرمایشی گرمایشی مانند GHP , VRF و … مورد استفاده قرار می گیرد زیرا هواساز دستگاه تولید کننده حرارت و برودت نیست بلکه فقط با استفاده از فن هوای تازه را از بین کویل های (لوله های مسی فین دار) حاوی آب یا مبرد (گاز فریون) سرد یا گرم عبور داده و هوا را خنک یا گرم می کند. عمل فیلتر نمودن هوا معمولا قبل از کویل ها انجام می شود تا علاوه بر ایجاد هوای پاک از تجمع ذرات معلق و رسوب روی کویل ها جلوگیری شود.
هواسازها به دو دسته کلی هواساز آپارتمانی (خانگی) و هواساز صنعتی تقسیم بندی می شوند. از هواساز آپارتمانی می توان در اماکن مختلف مسکونی ، اداری ، ورزشی ، تجاری ، آموزشی و … استفاده نمود.
دستگاه هواساز صنعتی مخصوص تهویه هوای سوله صنعتی ، سالن ها و تهویه مطبوع انبار و … ساخته می شود. با توجه به بزرگ بودن فضای سوله ها ، افزایش مقدار گردش مجدد هوا و نیز استفاده از فیلترهای متفاوت مطرح می شود تا هم در مصرف انرژی با سیرکولاسیون مجدد هوا در داخل صرفه جویی شود و هم از ورود یا انتقال به بیرون آلاینده های صنعتی جلوگیری شود ولی در کل کارکرد آن شبیه دستگاه هواساز آپارتمانی (خانگی) است.
۱ . فن سانتریفیوژ یا محوری و …
۲ . کویل های آب سرد و گرم یا کویل مبرد (اواپراتور)
معمولا جنس کویل ها از لوله مسی به همراه فین های (پره های) آلومینیومی جهت افزایش نرخ انتقال حرارت است.
۳ . فیلترهایی با قدرت جذب ذرات معلق ۰٫۳ تا ۱۲ میکرون (فیلترهای قابل شستشو ، هپا و اولپا از جنس بوروسیلیکات)
۴ . قسمت رطوبت زن و رطوبت گیر (رطوبت زن خانگی و صنعتی)
۵ . محفظه اختلاط کننده
محفظه ای که در آن هواساز اجازه می دهد تا مقدار مشخصی هوای تازه از بیرون وارد و با هوای برگشتی از داخل مخلوط شود.
۶ . لرزه گیر ها (جهت جلوگیری از ایجاد لرزش در سیستم هواساز ساختمان)
۷ . قطعات کنترل کننده
شامل ترموستات یا سنسور جهت تنظیم دما ، تنظیم کننده رطوبت ، تجهیزات کنترل کننده سرعت حرکت هوا و …
۸ . کانال تغذیه هوا
منظور از هواساز مستقل آپارتمانی این است که واحد تولید کننده سرمایش و گرمایش به همراه واحد توزیع کننده (هواساز) همگی در یک مجموعه و کنار یکدیگر جاسازی و ساخته می شوند. انواع مختلفی از هواساز مستقل آپارتمانی وجود دارد که مهمترین آنها عبارتند از پکیج یونیت یا روف تاپ پکیج ، دستگاه سرمایشی گرمایشی اکونوپک ، دستگاه سرمایشی گرمایشی زنت و … که با مراجعه به متن هر کدام می توانید با ویژگی های آنها آشنا شوید.
به مدل های کوچکتر هواساز آپارتمانی ، دستگاه هواساز خانگی گفته می شود و معمولا برای این مدل های با ابعاد کوچک ، سیستم رطوبت زنی و رطوبت زدایی در نظر گرفته نمی شود (در صورت نیاز یا درخواست مشتری سیستم تنظیم رطوبت به طور خاص افزوده می شود). معمولا جریان آب گرم درون کویل های آن از طریق پکیج یا موتورخانه و سرمای آن توسط لوله های مبرد (اواپراتور) دستگاه مینی چیلر تامین می شود. چنانچه برای حالت سرمایش آن از مینی چیلر استفاده شود و اواپراتور آن به طور مستقیم درون هواساز جاسازی شود عملا رطوبت هوای ورودی در تابستان تا سطح قابل قبولی کاهش پیدا می کند.
تهویه مطبوع ساختمان های مسکونی ، اداری ، ورزشی ، تجاری ، سالن های همایش و کنفرانس ، فروشگاه ها و سوپر مارکت های بزرگ ، انواع سوله های صنعتی ، تهویه مطبوع بیمارستان ، اتاق تمیز و هر مکانی که به یک سیستم تهویه مطبوع کامل نیاز داشته باشد، سیستم هواساز به همراه واحدهای تولید گننده سرمایش و گرمایش ، آن را فراهم می کند.